Welke inheemse planten zijn het best voor wilde bijen, zoals hommels en solitaire bijen? Ontdek de wetenschappelijk bewezen beste inheemse bijenplanten in deze verrassende lijst.

Overal op het internet vind je lijstjes met planten waarvan geclaimd wordt dat het de beste bijenplanten zouden zijn. De suggesties zijn zo breed en uiteenlopend, dat het bijna lijkt alsof iedere nectarrijke plant een favoriet is onder bijen. Maar is dat wel zo?

Om erachter te komen welke planten de wilde bijen het meest bezoeken heb ik er een publicatie van de Wageningen Universiteit op nageslagen (zie de link onderaan dit artikel). En die resultaten zijn verrassend doodgewoon! Door jouw eigen tuin slimmer aan te planten met deze beste planten kun je de wilde bijen gerichter helpen.

Lijst met beste inheemse bijenplanten

Hieronder vind je de top 10 planten die in het onderzoek van de WUR door de hoogste aantallen verschillende bijensoorten bezocht werden.

Notities vooraf

Verschillende wilde bijensoorten hebben verschillende favoriete plantensoorten

Als je de wilde bijen wilt helpen, moet je weten dat er ongeveer 360 verschillende wilde bijensoorten in Nederland rondvliegen. En die 360 soorten hebben allemaal een eigen smaak.

Sommige bijen zijn kieskeuriger dan andere bijen. Generalisten bezoeken meerdere plantensoorten voor nectar en pollen en zijn daarmee iets minder kwetsbaar. Specialisten zijn afhankelijk van een klein aantal verschillende planten.

Het is dus onmogelijk om planten aan te wijzen die voor alle bijen een succes zijn.

Rode lijst bijensoorten

Enkel het aanplanten van de meest bezochte plantensoorten is dus geen oplossing voor de groep specialistische kwetsbare bijen.

Het is algemeen bekend dat het niet goed gaat met de meeste bijenpopulaties in Nederland. Meer dan de helft van alle bijensoorten staat op de rode lijst en worden met uitsterven bedreigd. Dat komt onder anderen doordat de diversiteit aan plantensoorten -en daarmee voedselvoorraden- voor de wilde bijen afgenomen is. De bijen die afhankelijk zijn van een klein aantal plantensoorten krijgen het al snel moeilijk.

Selecteer voor jouw bijvriendelijke tuin naast de planten uit deze lijst ook planten die bezocht worden door bijen op de rode lijst. Zie daarvoor ook de onderzoeksresultaten van de WUR in de link onderaan dit artikel.

Plant een diversiteit aan inheemse bijenplanten

Wilde bijen help je door een diversiteit aan inheemse planten aan te bieden. Dit zijn planten die van nature voor komen in Nederland.

Bijen en andere diersoorten zijn samen met specifieke plantsoorten geëvolueerd. In al hun tijd op aarde zijn plant en dier fysiek op elkaar aangepast. Zij hebben elkaar nodig. Wil je de wilde bijen helpen, plant dan hun natuurlijke compagnons aan. Des te meer variatie in inheemse planten, des te meer wilde bijensoorten je helpt.

1. Taraxacum congl. (Paardenbloem)

De meest ondergewaardeerde plant ooit: de Paardenbloem. Deze doodnormale en vaak verfoeide bloem blijkt veruit door het hoogst aantal bijensoorten bezocht te worden!

Wie had dat gedacht? En dat terwijl de Paardenbloem algemeen beschouwd wordt als onkruid. Een ongelukkig imago, want Paardenbloemen hebben we hard nodig bij het helpen van de wilde bijen. Laat die gele pareltjes dus gewoon eens staan in de tuin. En als je er echt voor wilt gaan, dan kun je ze zelfs bewust combineren met Madeliefjes en Vergeet-Mij-Nietjes voor een siertuin waardig aangezicht. Een combinatie van Paardenbloemen met de lila gekleurde Scabiosa is overigens ook echt het proberen waard. Je zult versteld staan van de schoonheid van die ouwe gouwe Paardenbloem!

2. Cirsium arvense (Akkerdistel)

Akkerdistel is een echte wilde bijenplant. Bijna 30% van alle wilde bijensoorten is afhankelijk van deze roze distel. Gelukkig wordt de plant niet bedreigd en komt ze verspreid over het gehele land voor. En zo blij als de bijen ermee zijn, zo gefrustreerd raken boeren ervan. Want Akkerdistel woekert als een gek! Niet voor niets is zijn bijnaam dan ook Boerenplaag. Met zijn diepe en brede wortelgestel ontstaat er in no-time een veldje. Daarnaast heeft Akkerdistel een stekelig voorkomen, waardoor het geen geschikte tuinplant is. Desalniettemin blijft het een plant om te waarderen.

3. Jasione montana (Zandblauwtje)

Dat de wilde bijen ook gek zijn op het Zandblauwtje, dat snap ik wel! Wat een wonderschoon plantje. De lila gekleurde bloemetjes bloeien de gehele zomer, van juni t/m augustus. Zijn naam verraad zijn standplaats voorkeur. Het Zandblauwtje is in het wild te vinden op zandige, kalkarme en droge grond. Aanplanten in je eigen tuin kan prima, mits je de voedingsstoffen in de bodem verarmt door bijvoorbeeld (veel) rivierzand toe te voegen. Op rijke grond zal het Zandblauwtje niet gedijen en verdwijnen. En dat zou jammer zijn, want de lange stengels met de lila bloemhoofdjes zijn je siertuin waardig.

4. Lotus corniculatus (Gewone Rolklaver)

Deze kleine, heldergele bloemetjes zijn ware zonnetjes in je wilde bloemenveldje. De hele zomer lang -van mei t/m augustus- produceert Gewone Rolklaver nectar voor wilde bijen. En niet onbelangrijk: Gewone Rolklaver is ook waardplant voor het Icarusblauwtje, een heel mooi klein lichtblauw vlindertje. Zo mooi, dat die rupsjes van mij best wat plantdelen mogen verorberen om op te groeien! Gewone Rolklaver komt overal in Nederland voor en staat graag op matig voedselrijke en droge grond, waarbij de plant zelfs een beetje verzilting verdraagt. Ze is ook bodembedekkend en misstaat daardoor zeker niet in je rotstuin.

5. Trifolium repens (Witte Klaver)

Deze lijst kenmerkt zich door planten die maar weinig mensen ooit echt op zullen vallen. En voor Witte Klaver geldt dat al helemaal. Onterecht, want de plant blijkt van groot belang voor een groot aantal wilde bijensoorten. Van mei t/m oktober bloeit Witte Klaver rijkelijk en produceert ze veel nectar en stuifmeel voor wilde bijen en andere insecten. Witte Klaver is een plant die zo goed als alle standplaatsen verdraagt. Van natte tot droge gronden, van zuur tot basisch en van voedselrijk tot voedselarm. Het is dus een veelzijdig toepasbaar plantje voor in je tuin!

6. Jacobaea vulgaris (Jacobskruiskruid)

Hoewel giftig voor mensen en vee (zoals paarden, koeien, varkens, schapen, geiten en kippen) is Jacobskruiskruid fantastisch voor wilde bijen, vlinders en andere bestuivers. Essentieel voor de stofwisseling van deze insecten is het stofje alkaloïde. En precies dat stofje is hetgeen dat giftig is voor ons. Als je kleine kinderen hebt, is Jacobskruiskruid geen geschikte plant voor in je tuin. Jacobskruiskruid is een echte pioniersplant en vind je als een van de eerste begroeiingen van rurale gebieden, door heel Nederland.

7. Heracleum sphondylium (Gewone Berenklauw)

Bij de naam Berenklauw gaan natuurlijk al je alarmbellen af. Het is oppassen geblazen met deze jongens! Hoewel lang niet zo ernstig als bij de gevreesde Reuzenberenklauw, veroorzaken de haartjes op de Gewone Berenklauw irritatie of zelfs brandblaren bij aanraking met de huid en blootstelling aan UV-stralen. Deze nadelen voor mensen ten spijt, is en blijft de Gewone Berenklauw zeer geliefd bij grote aantallen wilde bijensoorten.

8. Calluna vulgaris (Struikheide)

Struikheide kleurt onze heidegebieden van juni t/m september prachtig paars. Ze bloeien zeer rijkelijk en de wilde bijen gaan ijverig bloemetje voor bloemetje af om de nectar te verzamelen. Deze kleine groenblijvende struikjes staan graag op zure, voedselarme en relatief droge grond. Als je ze aanplant in je tuin, zet ze dan in een mix van tuinturf (voor de zuurtegraad), rivierzand (voor een voedselarme bodem) en grit (voor extra drainage).

9. Prunus spinosa (Sleedoorn)

Sleedoorn is een waardevolle vroegbloeiende bijenplant uit de rozenfamilie. Van maart t/m april biedt deze 3 meter hoge struik een veelheid aan witte bloesem aan de eerste wilde bijen die je tuin komen bezoeken. Sleedoorn heeft geen echte doorns, al blijven de scherpe stompjes van oude takken aanwezig op de hoofdtak. Hierdoor is de struik ook prima als erfafscheiding te gebruiken. Met het aanplanten van Sleedoorn in jouw tuin help je de wilde bijen in het voorjaar: Een periode waarin verder nog weinig ander voedsel voor ze te vinden is. En je krijgt er nog ieder jaar gratis eetbare vruchten van ook!

10. Rubus fruticosus (Gewone Braam)

Gewone Braam is door heel Nederland te vinden en bloeit in de zomer van juni t/m augustus met kleine witte bloemetjes. De plantstengels hangen in bogen, kruipen of staan rechtop. Wat al met al een ondoordringbaar geheel maakt. Dit maakt Gewone Braam een perfecte plant rondom erfafscheidingen, of je houdt de plant in toom door ‘m te trainen langs een rek of touw.

Samenvatting
Geschikte beste bijenplanten voor in jouw tuin

Hoewel alle 10 de bijenplanten onbetwiste toppers voor de wilde bijen zijn, zijn ze dus niet allemaal geschikt om aan te planten in je tuin. Voor het gemak vind je hieronder nog een opsomming van alle besproken planten in dit artikel die ook geschikt zijn voor jou tuin. Help de wilde bijen en plant de volgende planten:

• Taraxacum congl. (Paardenbloem)

• Jasione montana (Zandblauwtje)

• Lotus corniculatus (Gewone Rolklaver)

• Trifolium repens (Witte Klaver)

• Calluna vulgaris (Struikheide)

• Prunus spinosa (Sleedoorn)

• Rubus fruticosus (Gewone Braam)
  

Let op! Koop deze planten wel van een gespecialiseerde kwekerij. Het verwijderen van wilde planten uit de natuur is strikt verboden.

Tot slot hierbij de beloofde link naar de volledige onderzoeksresultaten van de Wageningen Universiteit: Klik hier.